Czym jest użytkowanie wieczyste?
Pierwsze zasady prawne związane z użytkowaniem wieczystym zostały wprowadzone już w 1961 roku. Dzięki ustawie o gospodarce terenami w miastach i na osiedlach w 1989 ustanowiono nad nimi własność państwa. Od tego czasu osoba prywatna mogła nabyć położone w mieście grunty tylko na zasadach użytkowania wieczystego. Dziś zasady te reguluje przede wszystkim kodeks cywilny i dzięki temu są dużo bardziej wolnorynkowe.
Czym jest użytkowanie wieczyste?
Użytkowanie wieczyste jest prawem podmiotowym i stosuje się je do gruntów w administracyjnych granicach miast. Polega ono na oddaniu do użytku działek, które należą do Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy osobie prawnej czy fizycznej. Aby do tego doszło, niezbędne jest zawarcie między stronami umowy w formie aktu notarialnego. Przy tej okazji tworzy się też odpowiedni wpis do księgi wieczystej. Czas takiego użytkowania wynosi zazwyczaj 99 lat, a nie może być krótszy niż lat 40. Prócz tego osoba, której oddano do użytkowania grunty w tej formie, ma obowiązek ponoszenia szeregu kosztów związanych z nieruchomością. Jest to opłata jednorazowa oraz cykliczna, którą trzeba regulować raz na rok.
Co ważne użytkowanie wieczyste nie jest ani prawem własności, ani ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to forma użytkowania, którą można umieścić pomiędzy tymi dwiema regulacjami. Użytkowanie wieczyste można opisać jako konkretny plan związany z używaniem danego gruntu. Jego właścicielem pozostaje jednak państwo.Jak wspominaliśmy, prawo użytkowania wieczystego jest regulowane przez kodeks cywilny, ale nie tylko. Zasady związane z tą formą użytkowania znajdziemy też w ustawie o gospodarce nieruchomościami oraz ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa wieczystego w prawo własności. Ustawa o gospodarce nieruchomościami określa między innymi opłaty i zagadnienia związane z przetargiem.
Jakie prawa daje użytkowanie wieczyste?
Użytkownik prawa wieczystego posiada przywileje podobne do tych, którymi cieszy się właściciel. Tylko on może korzystać z danego gruntu oraz rozporządzać nim tak jak chce. W praktyce oznacza to, że ma możliwość sprzedać prawo użytkowania lub zapisać je w testamencie. Prawo to podlega bowiem zarówno egzekucji, jak i dziedziczeniu. Użytkownik wieczysty posiada pełnię praw własnościowych do budynków i innych urządzeń, które powstały na użytkowanym gruncie. Prócz tego, jeśli zechce wykupić ziemię, na której owe budynki powstały, to ma do tego pierwszeństwo.
Co ważne umowa ustanawiająca prawo do użytkowania wieczystego określa też sposób korzystania z gruntów przez użytkownika. Na przykład może on zobowiązać się do tego, że na danym gruncie postawi budynki mieszkalne. Osoba z takim prawem może przed zakończeniem umowy zażądać przedłużenia jej na okres od 40 do 99 lat. Właściciel gruntu nie ma jednak obowiązku się na to godzić, szczególnie gdy jego decyzja podyktowana jest interesem społecznym.
